Leaning in

De internationale dag voor vrouwen doet mij denken aan een avond die ik bijwoonde in 2019 over het 100 jarig vrouwelijk kiesrecht.

De aanwezige vrouwelijke politici speelde het drie dagen durende debat van 100 jaar geleden na. Vervolgens volgde een gesprek over vrouwen in de hedendaagse politiek. Die avond zette mij aan het denken. De conclusie van die avond was voor mij dat we elkaar meer moeten steunen en aanmoedigen, ‘leaning in’. Als mens los van iedere label.

Ik denk dan ook over de verhalen over mijn oma die werkte in een tijdsgeest dat werken voor de vrouw not done was. Zelfs ik maak in deze tijd regelmatig mee dat men het maar vreemd vind dat ik als moeder altijd fulltime heb gewerkt. De afgelopen jaren ben ik langzaam aan steeds meer het publieke debat op gaan zoeken en doe ik steeds vaker een stapje naar voren. Ik doe tegenwoordig een mix van mooie dingen.

Dat komt omdat om mij heen er mensen zijn geweest die mij aanmoedigde en mij hebben gesteund. Zij zagen iets wat ik zelf nog niet zag. Ik kijk sinds deze avond in 2019 bewust iedere keer om mij heen of ik zelf mensen zie die ik kan stimuleren om ook een stapje naar voren te doen. Deze avond ging over vrouwen, maar ik vind dat ook in het onderwijs en in de maatschappij dit ‘leaning in’ meer zou moeten zijn. 

Het debat van 100 jaar geleden

De argumenten die voorbijkwamen waren even ridicuul als aannemelijk gezien de tijdsgeest. Zo waren er argumenten voor vrouwelijk kiesrecht, zoals dat deze algemeen moest zijn en niet beperkt tot een groepje. Niet alleen voor ongehuwden of intellectuelen of juist alleen voor gehuwde huisvrouwen. Het moest een afspiegeling van het volk zijn. Iets wat op de dag van vandaag nog actueel is.

Er werd gesteld dat als er passief kiesrecht is (verkozen kunnen worden in Tweede Kamer) het vreemd is dat er geen actief kiesrecht is. Het tegenargument werd aangedragen dat linkse vrouwen eerder een onervaren vrouw zouden verkiezen boven een ervaren man. Echter was er inmiddels door mannen de eerste vrouw verkozen Suze Groeneweg.

Argumenten die sterk waren, maar dan in algemene zin en niet alleen voor vrouwen hadden betrekking op het idee dat actief kiesrecht iets van mensen vraagt. Men zou de tijd moeten nemen zich te verdiepen in de materie. Was eenieder wel in staat om de ‘bijeenkomsten’ te bezoeken?

De onzinnige argumenten betroffen dat het kiesrecht in tegenstrijd zou zijn met de roeping van de vrouw. Zo werd gesteld dat dit door god alleen bedoeld was voor de man als hoofd van het gezin.

In het nagespeelde stuk zegt ‘Suze Groeneweg’ vervolgens:
“Zou men het eindelijk niet eens aan de vrouw zelf overlaten om te bepalen wat haar roeping is.”

De antirevolutionaire partij reageert dan door te stellen dat vrouwen die zich in het vrouwenleven (huismoeders) mengen zich niet geroepen zullen voelen. Het zullen daardoor vooral de ongetrouwde en intellectuele vrouwen die weinig van dit vrouwenleven kennen zijn die actief deelnemen in het politieke proces.

Het nagespeelde debat eindigt met het aannemen van de wet. De uitkomst van het debat was toendertijd al van tevoren bekend aangezien dit vrouwelijk kiesrecht eigenlijk een compromis was met de christelijke partijen. In ruil voor het kiesrecht kregen men het recht op door de overheid betaald christelijk onderwijs. Artikel 23, vrijheid van onderwijs om zo eigen scholen te kunnen oprichten. Een artikel wat nog steeds zorgt voor discussie.

Het heden

Er volgt een debat over de positie van de vrouw in de hedendaagse politiek. Als eerste wordt gekeken naar de foto van het kabinet en benoemd hoe weinig vrouwen er zijn in de Tweede Kamer. Politiek leiderschap  wordt nog steeds wordt geassocieerd met mannen, bij vrouwen is er altijd nog een soort twijfel. Deze beelden van leiderschap moeten we veranderen.  Quota zijn omstreden, maar kunnen er wel toe leiden dat een vrouw als leider normaal wordt en vrouwen als Margareth Thatcher geen uitzonderingen meer zijn. Tot die tijd zijn rolmodellen erg belangrijk en moeten vrouwen elkaar stimuleren om dit patroon te doorbreken. Zo zien we dat er maar weinig vrouwen zich kandidaat stellen volgens de aanwezige politici vanwege risicovermijding, maar ook bescheidenheid. Daarnaast is social media is genadeloos, zo konden we laatst in de media weer lezen. Om verandering in beeldvorming te brengen is ‘reframing’ een goede manier. Als een vrouw ‘bitchy’ wordt genoemd dit teruggeven. “Oh, je bedoelt zakelijk? Effectief?  Een uitstekend leider?”

Vrouwen moeten elkaar steunen, ‘leaning in’ . Sigrid Kaag verwijst hiervoor naar de Obama vrouwen. het steunen van vrouwen voor vrouwen. Denk aan het steunen bij vergaderingen, erken wat andere vrouwen zeggen, solidair zijn. Hardop benoemen, goed commentaar…., scherpe observatie….  Dit steunen is niet blind. Vrouwen zijn prima in staat om kwaliteit te herkennen. Steun van mannen is ook nodig, zij moeten ook zeggen dat het niet goed is als er maar een kant van de samenleving gehoord wordt. NL is niet zo graag progressief als we willen denken en we bungelen internationaal gezien onderaan. Bewustzijn is belangrijk. Men komt vaak niet op de vrouw op het lijstje. Benader vrouwen actief, zorg dat ze zich aanmelden en geef ze een interessante portefeuille. Uiteindelijk moet een lijst moet een afspiegeling zijn van de samenleving.

Persoonlijke noot

Uit de verhalen blijkt dat mijn oma die op jonge leeftijd stierf (nog geen 40) geworsteld heeft met de tijdsgeest van de jaren ’60. Vrouwen en werken werd niet gewaardeerd. Zij had het ene bedrijfje na het andere en ging in de avonden naar school. Zij werd dan met de nek aangekeken, want vrouwen dienden voor de kinderen te zorgen. Mijn opa vond het prima dat ze werkte en legde haar geen strobreed in de weg. In haar laatste jaren werkte ze als doktersassistent voor de helft van het loon dat een man zou krijgen. Toen zij daar moest vertrekken vanwege de crisis verloor ze het vertrouwen in de maatschappij. Ik had graag gewild dat zij deze tijdsgeest nog had meegemaakt en ik vraag mezelf regelmatig af wat zij had bereikt als zij meer was gesteund.

Dus steun elkaar, doe zelf een stapje naar voren en trek een ander mee.